İspanyolca’da fiiller, cümlelerin kalbidir. Onlar olmadan bir şey anlatmak neredeyse imkânsız!
Ama korkma — fiil çekimleri kulağa karmaşık gelse de, mantığını bir kez kavradığında oldukça düzenli ve mantıklı ilerler.
Hadi adım adım gidelim.
1. Üç Temel Fiil Grubu
İspanyolca’da fiiller genelde üç şekilde biter:
- -AR ile bitenler → hablar (konuşmak)
- -ER ile bitenler → comer (yemek)
- -IR ile bitenler → vivir (yaşamak)
Bu üç grup fiil, cümlenin öznesine göre değişir. Yani, “ben konuşuyorum” derken fiilin sonu farklı, “o konuşuyor” derken farklı olur.
2. Şimdiki Zaman (Presente)
Şimdiki zaman, şu anda yaptığın şeyleri anlatır:
“Ben yiyorum”, “Sen konuşuyorsun”, “O yaşıyor” gibi.
İşte üç fiil grubunun en temel çekimleri:
| Kişi | -AR (hablar) | -ER (comer) | -IR (vivir) |
|---|---|---|---|
| Yo (ben) | hablo | como | vivo |
| Tú (sen) | hablas | comes | vives |
| Él/Ella (o) | habla | come | vive |
| Nosotros/as (biz) | hablamos | comemos | vivimos |
| Vosotros/as (siz) | habláis | coméis | vivís |
| Ellos/Ellas (onlar) | hablan | comen | viven |
Basit örneklerle bakalım:
- Yo hablo español. → Ben İspanyolca konuşuyorum.
- Ella come manzanas. → O elma yiyor.
- Nosotros vivimos en Madrid. → Biz Madrid’de yaşıyoruz.
Fiillerin sonlarındaki küçük değişiklikler, kimin eylemi yaptığını gösteriyor. İşte İspanyolca’nın en güzel yanı bu: düzenli ve mantıklı!
3. Geçmiş Zaman (Pretérito Perfecto)
Geçmişte olup bitmiş şeyleri anlatmak için bu zamanı kullanıyoruz.
“Dün konuştum”, “Pizza yedim”, “Orada yaşadım” gibi.
| Kişi | hablar | comer | vivir |
|---|---|---|---|
| Yo | hablé | comí | viví |
| Tú | hablaste | comiste | viviste |
| Él/Ella | habló | comió | vivió |
| Nosotros | hablamos | comimos | vivimos |
| Ellos | hablaron | comieron | vivieron |
Örneklerle:
- Ayer hablé con mi madre. → Dün annemle konuştum.
- Comimos pasta. → Makarna yedik.
- Ella vivió en España. → O, İspanya’da yaşadı.
Fiil kökü genelde aynı kalıyor, sadece sonu değişiyor. Bu yüzden, birkaç kalıbı ezberlediğinde tüm fiilleri rahatça çekimleyebilirsin.
4. Gelecek Zaman (Futuro)
Şimdi de geleceğe bakalım.
“Yarın konuşacağım”, “Hafta sonu yiyeceğiz”, “Orada yaşayacaklar” gibi cümlelerde kullanılır.
| Kişi | hablar | comer | vivir |
|---|---|---|---|
| Yo | hablaré | comeré | viviré |
| Tú | hablarás | comerás | vivirás |
| Él/Ella | hablará | comerá | vivirá |
| Nosotros | hablaremos | comeremos | viviremos |
| Ellos | hablarán | comerán | vivirán |
Örnekler:
- Mañana hablaré contigo. → Yarın seninle konuşacağım.
- Comeremos pizza esta noche. → Bu akşam pizza yiyeceğiz.
- Vivirán en Madrid. → Onlar Madrid’de yaşayacak.
Gelecek zaman İspanyolca’da çok kolay: sadece fiilin sonuna bu ekleri getiriyorsun.
5. Düzensiz Fiiller (Verbos Irregulares)
Bazı fiiller var ki kendi kurallarına uymuyor. Ama merak etme, sayıları az ve çok sık kullanıldıkları için çabuk akılda kalıyorlar.
| Fiil | Anlamı | Örnek |
|---|---|---|
| ser | olmak | Yo soy estudiante. → Ben öğrenciyim. |
| estar | bulunmak / hissetmek | Estoy cansado. → Yorgunum. |
| tener | sahip olmak | Tengo un perro. → Bir köpeğim var. |
| ir | gitmek | Voy al trabajo. → İşe gidiyorum. |
| hacer | yapmak | Hago ejercicio. → Spor yapıyorum. |
Bunlar günlük konuşmada en çok karşına çıkacak fiiller. Bu beşini ezberlersen, günlük konuşmaların %70’ini anlayabilirsin.